Κάθε χώρα έχει τη δική της στρατηγική για την προστασία των ανθρώπων από τη βλάβη του τζόγου. Ο νόμος συνήθως προσπαθεί να ισορροπήσει την προσωπική ελευθερία των ανθρώπων με το βάρος που επιφέρει ο προβληματικός τζόγος στην κοινωνία και στο άτομο. Αυτή η προσέγγιση ονομάζεται Υπεύθυνος Τζόγος και ορίζεται ως εξής:
Ο Υπεύθυνος Τζόγος (Responsible Gambling – RG) αφορά την προστασία των χρηστών του τζόγου και γενικότερα του πληθυσμού μιας κοινωνίας από το φάσμα των βλαβών ή των σχετικών προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν λόγω της λειτουργίας της βιομηχανίας του τζόγου. Στόχος του είναι τόσο η αποφυγή βλαβών που επηρεάζουν τον ίδιο τον παίκτη, τις οικογένειές τους, τις κοινότητες και τις κοινωνίες (π.χ. υπερβολικές οικονομικές απώλειες, προβλήματα υγείας, εργασίας, κοινωνικές δυσκολίες, πιθανός εθισμός), όσο και η διασφάλιση της ακεραιότητας της κοινωνίας και του δίκαιου τρόπου λειτουργίας των τυχερών παιχνιδιών (π.χ. ύπαρξη αξιόπιστων χώρων τζόγου, αποφυγή απάτης, αποτροπή ξεπλύματος χρήματος μέσω των δραστηριοτήτων τζόγου).
Ακολουθούν μερικές προσεγγίσεις για τη μείωση της βλάβης του τζόγου:
Προγράμματα αυτο-αποκλεισμού: Επιτρέπουν στους παίκτες να εξουσιοδοτήσουν τα καταστήματα τυχερών παιχνιδιών να τους απαγορεύσουν την πρόσβαση, να τους απομακρύνουν αν παραβιάσουν την απαγόρευση ή να τους επιβάλουν πρόστιμο. Η διάρκεια του αποκλεισμού μπορεί να κυμαίνεται από 6 μήνες έως και μόνιμα.
Παρακολούθηση συμπεριφοράς παικτών: Ανάλυση των προτύπων τζόγου ώστε να εντοπιστούν προβληματικές συμπεριφορές και να ενημερωθούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για βελτιώσεις στη μείωση της βλάβης.
Όρια απωλειών και καταθέσεων: Οι παίκτες μπορούν να ορίσουν εκ των προτέρων όρια στα ποσά που θα ξοδέψουν, αποτρέποντας τον ανεξέλεγκτο τζόγο λόγω συναισθηματικών μεταπτώσεων.
Προειδοποιητικά μηνύματα ή περιορισμένος σχεδιασμός παιχνιδιών: Μηνύματα που εμφανίζονται σε ηλεκτρονικά τυχερά παιχνίδια για να προειδοποιούν τους παίκτες σχετικά με τη συμπεριφορά τους.
Εκπαίδευση υπαλλήλων: Ορισμένα καταστήματα τζόγου εκπαιδεύουν το προσωπικό τους να αναγνωρίζει παίκτες που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Εκπαίδευση και ενημέρωση: Εκστρατείες ευαισθητοποίησης, ενημερωτικά φυλλάδια και άλλες μορφές πληροφόρησης.
Συμβουλευτικά κέντρα εντός ή εκτός των χώρων τζόγου: Χώροι όπου οι παίκτες μπορούν να συζητήσουν με συμβούλους πριν ή μετά τον τζόγο.
Στην Κύπρο, ο τζόγος ρυθμίζεται από συγκεκριμένη νομοθεσία που αποσκοπεί στη διασφάλιση της νομιμότητας και της προστασίας των παικτών. Η Εθνική Αρχή Στοιχημάτων είναι ο αρμόδιος φορέας για την εποπτεία και τον έλεγχο των δραστηριοτήτων στοιχηματισμού στη χώρα. Το 2023, η Αρχή επέβαλε πρόστιμα ύψους 50.000 ευρώ για παράνομο τζόγο, εκ των οποίων το 47% (23.500 ευρώ) παραμένει απλήρωτο
Για την προστασία των παικτών από τον εθισμό στον τζόγο, έχουν τεθεί σε εφαρμογή διάφορα μέτρα, όπως η λειτουργία της δωρεάν τηλεφωνικής γραμμής βοήθειας 1422 για ενημέρωση και στήριξη σχετικά με την προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια. Επιπλέον, λειτουργεί το κέντρο ”ΦΑΡΟΣ” στον Άγιο Αθανάσιο, σε συνεργασία με την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων, με στόχο την πρόληψη και θεραπεία της προβληματικής και παθολογικής ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια. Πρόσφατα, δημιουργήθηκε η ιστοσελίδα gamblecontrol.com, μέσω της οποίας το κοινό μπορεί να πραγματοποιήσει αυτοαξιολόγηση της ενασχόλησής του με τα τυχερά παιχνίδια, με σκοπό την κατανόηση του κινδύνου εθισμού
Η νομοθεσία στην Κύπρο απαγορεύει τον τζόγο σε ανηλίκους και επιβάλλει περιορισμούς για την προστασία των ευάλωτων ομάδων. Παράλληλα, έχουν επιβληθεί μέτρα όπως η απαγόρευση εισόδου στα καζίνο για λήπτες Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, με στόχο την προστασία των οικονομικά ευάλωτων πολιτών
Παρά τις προσπάθειες αυτές, ο τζόγος στην Κύπρο παρουσιάζει αλματώδη αύξηση, με σοβαρές κοινωνικές συνέπειες, όπως προβλήματα κατάθλιψης και τάσεις αυτοκτονίας μεταξύ των εξαρτημένων ατόμων
Τι μπορούν να κάνουν οι πολίτες για να προστατευτούν;
Δεδομένου ότι η νομοθεσία και η επιβολή της δεν προστατεύουν επαρκώς τους πολίτες από τη βλάβη του τζόγου, οι ίδιοι μπορούν να αναλάβουν δράση:
✅ Εγκαταστήστε την εφαρμογή Gamban: Μπλοκάρει χιλιάδες ιστότοπους και εφαρμογές τζόγου παγκοσμίως.
✅ Συμμετέχετε σε συνεδρίες που προσφέρουν τα Κέντρα: Πρόγραμμα Συμβουλευτικής και Απεξάρτησης από τα Τυχερά Παιχνίδια «ΦΑΡΟΣ», Κέντρο Συμβουλευτικής Για Αντιμετώπιση της Ηλεκτρονικής Εξάρτησης «ΗΛΕΚΤΡ-Α», Πρόγραμμα Συμβουλευτικής και Θεραπείας από τα Τυχερά Παιχνίδια «ΚΙΝΗΤΡΟ», ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ και ΠΑΦΟΥ.
✅ Χρησιμοποιήστε δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες: Μπορείτε να καλέσετε στο 1422. Η τηλεφωνική γραμμή λειτουργεί στο πλαίσιο συνεργασίας της Αρχής Παιγνίων και Εποπτείας του Καζίνο, της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου και του ΚΕΝΘΕΑ
✅ Παρακολουθήστε τη συμπεριφορά σας στον τζόγο: Καταγράψτε δεδομένα όπως ημερομηνία, χρήματα που δαπανήθηκαν, συναισθήματα πριν/μετά το παιχνίδι κ.λπ.
| ημ/νία και ώρα που ξόδεψα στο παιχνίδι | Τί έπαιξα, πού και με ποιόν | Τελικό αποτέλεσμα (νίκη, ήττα) | Κατάσταση πριν παίξω | Η ψυχική μου κατάσταση πριν παίξω | Συνέπειες του παιξίματος και συναισθήματα που βίωσα μετά το τέλος του παιχνιδιού |
Αυτό θα σας βοηθήσει να αποκτήσετε μια ρεαλιστική εικόνα της δικής σας συμπεριφοράς, των συναισθημάτων και των κινήτρων σας σχετικά με τον τζόγο, χωρίς την κριτική των άλλων. Στο επόμενο κεφάλαιο, μπορείτε επίσης να μάθετε πώς να προστατευτείτε από το να παρασυρθείτε σε δραστηριότητες τζόγου.